In gesprek met… Thijs van Mierlo: “Zonder oprechtheid kun je niet participeren”

13 mei 2025
  • Beroep: directeur van het Landelijk Samenwerkingsverband Actieve Bewoners (LSA Bewoners)

  • Werkt dagelijks in woord en daad aan een betere samenleving door de kracht van gemeenschappen te versterken

  • Meerdere nevenfuncties, maatschappelijk betrokken

  • Reist vanuit Helmond naar zijn werkadres in Utrecht maar bezoekt ook veel projecten door heel het land

  • Leert het meest over gemeenschappen en gemeenschapsdemocratie als actief lid van zijn harmonie

Auteur: Sabine van Wylick

LSA Bewoners vormt een netwerk van bewonersinitiatieven in wijken en buurten. De organisatie zet het belang van de sterke gemeenschap op de kaart én helpt om die sterke gemeenschappen te laten bloeien. De drijvende kracht van deze landelijke organisatie is Thijs van Mierlo. Hij leidt de organisatie die bewonersinitiatieven in zorg en welzijn, duurzaamheid, cultuur en wonen stimuleert en faciliteert. We belichten het thema participatie door de ogen van bewoners.

Ik ontmoet Thijs op het station van Deurne, gunstig gelegen ten opzichte van onze woonplaatsen. En niet zomaar gekozen blijkt later, aangezien we na het interview spontaan nog een bezoek brengen aan een van de projecten van LSA Bewoners; de naastgelegen Coöperatie Stationspark Deurne. Daar ontmoeten we initiatiefnemer Michel Lintermans. Het is een plek waar bewoners aan maatschappelijke gebiedsontwikkeling doen. Naast een ontmoetingsplek, is het ook een werkervaringsplek en dagbesteding. Maar bovenal is het een plek waar oprechte interesse in de medemens voorop staat. Met onder meer een fietsservicepunt en een dorpstuin is het een succesvol en zelfs prijswinnend concept gebleken om de leefbaarheid in landelijke gebieden te versterken.

Eigen modelverordening participatie

Met 15 mensen is LSA Bewoners betrokken bij zo’n 7.500 bewonersinitiatieven. “Onze werkzaamheden zijn vooral gericht op netwerken, belangenbehartiging en het delen van kennis”, legt Thijs uit. “We onderhouden contacten met bewonersgroepen en wijkraden en komen op voor hun belangen. Maar ook ontwikkelen we zelf instrumenten. Denk aan een methodiek voor bewonersbudgetten, participatief begroten of de invulling van het uitdaagrecht. We hebben zelfs een eigen modelverordening participatie geschreven.”

Spelregels zijn al bepaald

Zijn al die instrumenten wel echt nodig? Thijs vindt van wel. “We zien in de praktijk dat het lastig is om participatie om een goede manier toe te passen en dat de spelregels vooraf al zijn bepaald. Er liggen al veel dingen vast en mensen kunnen vaak maar beperkt participeren. Dat kan ook anders want je mist zo de slagkracht vanuit de samenleving. Eigenlijk zou bij projecten met een groot maatschappelijk belang de overheid en niet de (commerciële) initiatiefnemer de participatie moeten regelen.”

“Bij projecten met een groot maatschappelijk belang zou de overheid de participatie moeten regelen”

Gebrek aan informatie

Wat zijn dan de grootste knelpunten waar mensen bij bewonersinitiatieven tegenaan lopen? “Bijvoorbeeld dat ze vaak geen toegang hebben tot de besluitvorming”, zegt Thijs. “Maar mensen ervaren ook vaak een gebrek aan informatie. Ze krijgen het gewoon niet los, ze voelen dat de deur dicht blijft. Dan heb je ook nog de over-juridisering waar ze tegenaan lopen: ‘ Dit en dit kan niet en dit en dit mag niet’ . Terwijl de Omgevingswet bedoeld was om het makkelijker te maken. Soms wordt de omgeving ook alleen maar geïnformeerd. Maar dat vind ik geen participatie, dan benut je niet de kracht van je gemeenschap.”

“Soms wordt de omgeving alleen maar geïnformeerd. Dat vind ik geen participatie”

Oprechtheid

Hoe dan nu verder? “De kern van de oplossing zit hem in de oprechtheid van zowel bewoners als overheden om samen te werken”, vindt Thijs. “Iedereen is anders. Leer samen van succeservaringen die plannen écht beter hebben gemaakt. Heb geen angst voor elkaar maar leer elkaar beter kennen door oprecht nieuwsgierig te zijn. Zonder oprechtheid kun je niet participeren.”

“Heb geen angst voor elkaar maar leer elkaar beter kennen door oprecht nieuwsgierig te zijn”

Adviezen van Thijs:

  • Vertrek vanuit nieuwsgierigheid, anders heeft participatie geen zin.

  • Leer samen van succeservaringen die plannen echt beter hebben gemaakt.

  • Zorg dat je participatie zo breed mogelijk in je organisatie belegt en ga het ook samen doen.

Op de hoogte blijven van nieuwe inspiratie-artikelen? Meld je aan voor de Partispiratie Updates !