In gesprek met... Claudia Tempelman: “Goede participatie is essentieel binnen een gezonde democratie”

• Beroep: strateeg participatie bij de gemeente Amsterdam

• Ambitie: Amsterdammers een serieuze plek geven in de besluitvorming over de ontwikkeling van de stad.

• Studie: politicologie.

• Woont in het centrum van Amsterdam, getrouwd, drie uitwonende kinderen.

De gemeente Amsterdam is bepaald geen kleintje. Participatie in Amsterdam is daarom niet iets wat je er zomaar even bij doet. Een team van zo’n zes personen is de aanjager van bewonersparticipatie binnen de organisatie. Het team zet zich daarbij in om de discipline binnen de organisatie naar een hoger plan te tillen. Van het adviseren over bewonersparticipatie tot aan het burgerberaad.

Auteur: Sabine van Wylick

“Ons expertiseteam faciliteert de organisatie om uitvoering te geven aan participatie. Denk aan stappenplannen, trainingen en een canvasmodel voor het ontwerpen van participatie”, vertelt Claudia Tempelman, strateeg participatie bij de gemeente Amsterdam. "Ook maken we het beleid rond participatie. Zelf heb ik onder meer de vaststelling van de participatieverordening gecoördineerd.”

Participatie is essentieel onderdeel

Hoe ziet Claudia participatie? “Goede participatie is een essentieel onderdeel van een gezonde democratie. En in die zin onbetaalbaar.  We benaderen het nog te vaak als kostenpost en niet als investering in de stad. En als je het hebt over het uitvoeren van participatie: enerzijds is het een  vak waar je competenties en vaardigheden voor moet inzetten, anderzijds moeten alle ambtenaren zich bewust zijn dat ze voor de stad werken”, vindt ze. “Heel veel collega’s hebben al veel ervaring met participatie en doen dat vol overgave en passie maar het kan nog meer navolgbaar en transparant.”

"We benaderen participatie nog te vaak als kostenpost en niet als investering in de stad."

Tegenspraak is gezond

“Participatie staat binnen de gemeente Amsterdam hoog op de agenda maar heeft als vak nog niet echt een plek”, vindt Claudia. “Het zijn ofwel de projectleiders, ofwel de omgevingsmanagers, ofwel de communicatieadviseurs die de participatie trekken. Het is dan primair gericht op het soepel laten verlopen en slagen van het project. Op zich goed, maar bij participatie gaat het vooral om het verzamelen van verschillende perspectieven, transparantie over hoe die inbreng wordt verwerkt en een plek krijgt in de besluitvorming. Het vraagt om een andere manier van kijken. Tegenspraak in je project is ook gezond. Daarmee verhoog je de legitimiteit van je plannen en daarmee van de besluitvorming.”

Verschillende perspectieven

Wat is voor Claudia de grootste bottleneck in haar werk? “De grootste uitdaging is om participatie zo te ontwerpen dat we ook die mensen bereiken die we niet vanzelfsprekend aan tafel krijgen. Dat moeten en willen we beter doen. Als we Amsterdammers betrekken dan moeten dat ook echt alle Amsterdammers zijn. Dat wil niet zeggen dat we altijd zo veel mogelijk mensen willen bereiken, maar wel zo veel mogelijk verschillende perspectieven op een onderwerp willen verzamelen. Iedereen vindt dit belangrijk maar om daar vervolgens echt handen en voeten aan te geven is nog wel lastig.“

"Tegenspraak in je project is gezond. Daarmee verhoog je de legitimiteit van je plannen en daarmee van de besluitvorming."

Wit vel

“Participatieprocessen in z’n algemeenheid kennen ook aspecten die we spannend vinden: bijvoorbeeld om met een wit vel de buurt in te gaan of om soms geen antwoord te kunnen geven op vragen van bewoners. Daarom is het nodig om aandacht te hebben voor het samenspel met bewoners. Hoe stel je daarin de spelregels op? Hoe doe je dat met elkaar? Je mag daar ook in oefenen en leren. Dat staat ook centraal bij de implementatie van onze participatieverordening. Het is de komende periode belangrijk om te kijken hoe deze in de praktijk uitpakt en wat Amsterdammers daarvan merken. Samen met collega’s uit de stedelijke werkgroep participatie, een groep actieve Amsterdammers, en met de Universiteit van Amsterdam en de Hogeschool van Amsterdam werken we aan de evaluatie van onze participatieverordening. Doen we wat we hebben beloofd en doet de verordening voor Amsterdammers wat deze beoogt?”

Handig als je een kader hebt

Hoe zit dat bij initiatiefnemers? “Initiatiefnemers moeten ook aan participatie doen. Maar onze verordening gaat nadrukkelijk over de initiatieven die de gemeente onderneemt.  En aan welke eisen wij zelf moeten voldoen. Voor initiatiefnemers zijn geen eisen vastgelegd, wel hebben we een handreiking voor initiatiefnemers gemaakt.  In anterieure overeenkomsten met initiatiefnemers kunnen soms ook wel afspraken rondom participatie worden vastgelegd. Handig als je toch een soort kader hebt.”

Adviezen:

• Voor gemeenten: maak samen met de collega’s die uiteindelijk aan de lat staan voor de uitvoering de participatieverordening. Dan pas kan de verordening echt landen in je organisatie.

• Voor initiatiefnemers: kijk naar wat de gemeente zelf als kader heeft en vraag je af in hoeverre je daar je voordeel mee kunt doen. Er ligt namelijk al heel veel.  

Op de hoogte blijven van nieuwe inspiratie-artikelen? Meld je aan voor de Partispiratie Updates!